• język migowy
  • BIP

Północna część śródmieścia

Spod Biura Promocji Bytomia (Rynek 7), ruszamy w kierunku kościoła Wniebowzięcia NMP ( trasa 1.), skręcamy w prawo w ul. Strażacką ( trasa 4.), a następnie w prawo - w ul. Piłsudskiego.

Na skraju pl. Jana III Sobieskiego ( trasa 3.) skręcamy w lewo w ul. Żołnierza Polskiego. Mijamy z prawej strony gmachu Technikum Mechaniczno-Samochodowego (trasa 3.), naprzeciw którego pod nr 13 znajduje się siedziba bytomskiego Oddziału PTTK. Przekraczamy ul. Żeromskiego i przecinamy w poprzek pl. Akademicki.

Ten owalny plac powstał w wyniku nowego planu zabudowy Bytomia z 1907 r. Od północy zamyka go dominujący budynek Wydziału Stomatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Ekspresjonistyczny gmach zbudowano w 1925 r. jako siedzibę prezydium policji. Po II wojnie mieścił m.in. Bytomskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego.

Środek placu zajmuje skwer z fontanną z 1947 r. (proj. Józef Sawicki i Tadeusz Sadowski), a wschodnią pierzeję tworzy zharmonizowana z architekturą gmachu Uniwersytetu funkcjonalistyczno-ekspresjonistyczna zabudowa mieszkaniowa z lat 20.XX w., zaś zachodnią - modernistyczna zabudowa z ok. 1910 r.

Plac Akademicki

Pod przewiązką łączącą budynek uczelni z pierzeją placu wychodzimy na ul. Prusa. Skręcamy w lewo i kierujemy się ku ul. Mickiewicza o zwartej zabudowie z początku XX w. Po kilku minutach dochodzimy do ul. Powstańców Śląskich.

Po prawej stronie wznosi się budynek Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 3 (dawnej Gutenbergschule), przestronny, funkcjonalistyczny gmach z 1932 r. (proj. H. Hettler). W okresie międzywojennym w szkole tej ćwiczyli studenci pobliskiej Akademii Pedagogicznej.

Wieża wodna

Skręcamy w lewo w ul. Powstańców Śląskich. Za skrzyżowaniem z ul. Oświęcimską widoczna jest ponad 44-metrowa wieża wodna z 1935 r. Przy jej budowie, ze względu na występujące w Bytomiu ruchy górotworu (popularne „tąpnięcia”), zastosowano nowatorskie rozwiązanie - przegubowe łączenie szkieletu wieży. Wieża posiada zbiornik wody o średnicy 14 m i pojemności 1000 m3.

Wieża ciśnień

Budynek Państwowych Szkół Budownictwa

Nieco dalej, również po prawej stronie rozciąga się zespół budynków Państwowych Szkół Budownictwa, przedwojennej Akademii Pedagogicznej. Eklektyczny budynek główny zbudowano w 1911 r. dla seminarium dla nauczycielek. W 1930 r. umieszczono w nim Akademię Pedagogiczną (od 1934 r. Wyższa Szkoła Nauczycielska), która była drugą na Górnym Śląsku (po Akademii Rolniczej w Prószkowie) i pierwszą w Bytomiu uczelnią wyższą. W l. 1930-38 istniał na niej Wydział Polski, kształcący przyszłych nauczycieli polskich szkół mniejszościowych w Niemczech. Na potrzeby Akademii w l. 1935-36 rozbudowano kompleks o frontowe skrzydło w stylu funkcjonalizmu (proj. Kattendidt). Po przejściu frontu w 1945 r. był tu radziecki szpital wojskowy, a od 1946 - szkoły budowlane.

Państwowe Szkoły Budownictwa - Zespół Szkół

Cmentarz przy ul. Powstańców Śląskich

Idziemy nadal ul. Powstańców Śląskich. Po prawej - cmentarz katolicki założony w 1897 r., do którego prowadzi monumentalna brama. Cmentarz powstał na skutek przepełnienia cmentarza "Mater Dolorosa" przy ul. Piekarskiej (trasa 4.). Początkowo chowano tu głównie uboższych bytomian. W latach I wojny światowej spoczęło tu - niezależnie od wyznania - prawie 1200 jeńców wojennych armii państw Ententy (głównie Rosjan). Na pomniejszonej obecnie kwaterze zachował się niekompletny pomnik, wystawiony przez dowództwo rozjemczych wojsk francuskich w roku 1921. Z cmentarzem katolickim sąsiaduje cmentarz ewangelicki, który powstał w latach 1893-97 na ówczesnych peryferiach Bytomia, zastępując przepełniony cmentarz ewangelicki w narożniku ul. Kolejowej i Wrocławskiej (trasa 4.). Cmentarz, użytkowany po II wojnie światowej w niewielkim stopniu na skutek znacznego zmniejszenia się liczby ewangelików w mieście, zachował wiele nagrobków z pierwszej połowy XX w. Na jego teren można wejść furtką obok domu zarządu, stojącego na rogu ulic Powstańców Śląskich i Piekarskiej.

Funkcjonalizm lat międzywojennych

Dochodzimy do skrzyżowania z ul. Piekarską. Za nią, po prawej stronie widnieje funkcjonalistyczny Dom Pogrzebowy z l. 1933-1934 (obecnie Śląski Zakład Pogrzebowy Firma Walicki). Skręcamy w lewo w ul. Woźniaka, zabudowaną funkcjonalistyczną zabudową mieszkaniową z lat międzywojennych, a następnie w lewo - w ul. Akacjową. Mijamy powstałe w latach dwudziestych XX w. jednopiętrowe domki, stojące wzdłuż ulicy lub otaczające kameralne podwórza-ogrody. Ulica Akacjowa wyprowadza nas na skwer. Skręcamy w lewo w al. Marka i po chwili w prawo w ul. Grottgera. Przekraczamy ul. Piekarską, ul. Rudzkiego i Chełmońskiego i dochodzimy do ul. Czarneckiego.

Tu, wśród willowej zabudowy, wznosi się kościół Św. Barbary. Kościół postawiono w l. 1928-1931 wg proj. A. Kicktona, z cegły na szkielecie żelbetowym, w stylu nowoczesnego funkcjonalizmu z elementami neobaroku. We wnętrzu zachował się ołtarz główny autorstwa Schreinera i Droga Krzyżowa proj. A. Figela z Monachium. W dolnej kondygnacji od 1973 r. funkcjonuje sala akademicka. Niestety, w kościele nie zachowała się pierwotna polichromia ani większość oryginalnych witraży.

Sesesja i modernizm Śródmieścia

Ul. Czarnieckiego dochodzimy do pl. Słowiańskiego. Jego środek zajmuje skwer z placem zabaw (w l. 1925-45 w tym miejscu stał pomnik Selbstschutzu, militarnej organizacji walczącej przeciwko powstańcom śląskim, zaś do 2009 - rzeźba „Żagiel”, autorstwa J. Sawickiego i H. Fudali), zaś otacza go secesyjno-modernistyczna zabudowa z ok. 1910 r. Z placu idziemy ul. Chrobrego (na przedłużeniu ul. Czarnieckiego), mijamy z prawej park szpitalny i zabudowania Szpitala Specjalistycznego Nr 1 z 1890 r. Po lewej towarzyszy nam ciekawa jednolita zabudowa secesyjna i secesyjno-modernistyczna z ok.1904 r.

Zabytkowe gmachy szkół

Przecinamy ul. Żeromskiego. Z prawej strony mijamy nowoczesny gmach Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich, za którym stoi neogotycki budynek Szkoły Podstawowej Nr 24, wzniesiony ok. 1890 r. jako szpital garnizonowy. Za skrzyżowaniem z ul. Smolenia mijamy kolejny budynek szkolny (SP Nr 4) z 1896 r. Z lewej strony ul. Chrobrego towarzyszy nam historyzująca zabudowa z końca XIX w. Na skrzyżowaniu z ul. Piłsudskiego kierujemy się na wprost - w ul. Webera. Po lewej stronie mijamy modernistyczny budynek Zespołu Szkół Ekonomicznych z 1924 r.

W okresie międzywojennym mieściły się tu m. in. Miejska Szkoła Zawodów Rzemieślniczych oraz Miejska Średnia Szkoła Handlowa. Tę funkcję - pod różnymi nazwami - szkoła pełni do dnia dzisiejszego. Ozdobą tego modernistycznego gmachu są umieszczone nad wejściem ekspresjonistyczne rzeźby przedstawiające ucznia i uczennicę, autorstwa bytomskiego rzeźbiarza Thomasa Myrtka.

Skręcamy w lewo w ul. Murarską i po chwili w prawo w ul. ks. Koziołka, która obok kościoła Wniebowzięcia NMP wyprowadza nas na Rynek, gdzie kończymy wycieczkę.

do góry
W piątek, 29 marca Urząd Miejski oraz Urząd Stanu Cywilnego w Bytomiu będą nieczynne. Wyjątkiem będzie dyżur pracownika Wydziału Spraw Obywatelskich w godzinach od 9:00 do 13:00 w pokoju nr 112 w sprawie przyjmowania wniosków o sporządzenie aktów pełnomocnictwa do głosowania w wyborach samorządowych. Nieczynny będzie również Punkt Paszportowy znajdujący się w Urzędzie Miejskim w Bytomiu przy ul. Parkowej 2. Przepraszamy za powstałe niedogodności.