Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim

W tym roku obchodziliśmy jedną z najważniejszych rocznic na Górnym Śląsku - 100. rocznicę III Powstania Śląskiego - wydarzenia, które wpłynęło na losy tego regionu po I wojnie światowej i przesądziło o korzystnym dla Polski podziale Śląska. Z kolei w 2020 roku obchodziliśmy 100-lecie Bitwy Warszawskiej, która nie tylko przyczyniła się do uratowania niepodległości Polski, ale zahamowała również pochód komunizmu na zachód Europy. Warto tutaj również wspomnieć o obchodzonych wcześniej rocznicach m.in.: Powstania Wielkopolskiego, I i II Powstania Ślaskiego czy walkach o Lwów. O losach tych wydarzeń niejednokrotnie przesądzało bohaterstwo walczących żołnierzy, ale również cywilów, którzy w dowód uznania otrzymywali wysokie odznaczenia państwowe i odznaki, które możemy zobaczyć na przygotowanej przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu wystawie „Bojownikom Niepodległości".

Co zobaczymy na wystawie "Bojownikom Niepodległości"?

Wystawa została poświecona orderom, odznaczeniom, odznakom nadawanym za walkę o niepodległość: od Orderu Virtuti Militari aż po odznaczenia i odznaki za udział w poszczególnych epizodach „wojny polskiej” lat 1914-1921.

Towarzyszą im różnorakie odznaki wojskowe, organizacyjne i okolicznościowe oraz dokumenty (wśród nich wyjątkowo interesujące dokumenty nadań, stanowiące nierzadko dzieła sztuki graficznej), a także sztandary. Ekspozycję uzupełnią mundury oraz broń palna i biała, używana przez żołnierzy polskich w latach Wielkiej Wojny oraz walk o niepodległość i granice. Orientację w historii ułatwią umieszczone w każdej z sal zwięzłe kalendaria, a także szkice sytuacyjne, zaczerpnięte z wydanego w 1930 roku dzieła kapitana Adama Przybylskiego „Wojna polska 1918-1921”.

Wystawa zlokalizowana jest w ciągu trzech sal, których tematyka dotyczyć będzie kolejno: formacji polskich walczących w I wojnie światowej, wojny o granice z lat 1918-1921 oraz powstań śląskich. W sali pierwszej godne uwagi są przede wszystkim obiekty związane z Legionami Polskimi, głównie legionowe odznaki. Sala druga poświęcona jest walce o ukształtowanie granic Polski w latach 1918-1921. Zgromadzone w niej obiekty odnoszą się do niemal do wszystkich epizodów kształtowania się granic II Rzeczypospolitej.

Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim (1)

8

Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim

Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim

Najbogatszy zbiór reprezentują eksponaty związane z obroną Lwowa, w tym odznaka-symbol „Obrońcom Kresów Wschodnich”, bardziej znana jako „Orlęta”. W sali tej zaprezentowane są również odznaczenia państwowe z czasów II RP, nadawane za udział w walce i pracy niepodległościowej, na czele z Orderem Wojskowym Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem i Medalem Niepodległości.

Cenne pamiątki po powstaniach śląskich

Salę trzecią, najobszerniejszą, pracownicy Muzeum Górnośląskiego poświęcili wyłącznie powstaniom śląskim. Najcenniejszymi wśród prezentowanych tu eksponatów są trzy sztandary bojowe, używane w III Powstaniu Śląskim, z których jeden odznaczony został jedynym odznaczeniem państwowym, ustanowionym i nadawanym w II RP za udział w powstaniach śląskich - Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (eksponowany jest również dyplom nadania). Zaprezentowane są ponadto liczne odznaki związane z powstaniami i plebiscytem górnośląskim, fotografie i dokumenty oraz broń używaną przez powstańców śląskich.

Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu (1)

9

Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu

Bojownikom Niepodległości - wystawa w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu

Uzupełnieniem wystawy jest bogato ilustrowany katalog, zaopatrzony we wstęp zawierający omówienie przedstawionej na niej problematyki historycznej. Na zasadniczą część publikacji składają się fotografie prezentowanych na wystawie eksponatów wraz z obszernymi opisami. I wreszcie prawdopodobnie po raz pierwszy w literaturze tego tematu zamieszczony został pełny imienny wykaz powstańców śląskich, odznaczonych w 1922 roku Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari.

Wystawa potrwa do 14 listopada 2021 roku, a można ją zwiedzać w gmachu Muzeum Górnośląskiego w budynku przy ul. Wojciecha Korfantego 34.