Bytom planuje jak lepiej przygotować się na skutki zmian klimatu
1 Czerwca 2018Propozycje działań, które pozwolą lepiej przystosować Bytom do zmieniających się warunków klimatycznych, były dyskutowane podczas warsztatów konsultacyjnych z udziałem ekspertów z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, specjalistów z Urzędu Miasta, przedstawicieli lokalnych przedsiębiorstw i instytucji.
Warsztaty zostały zorganizowane w ramach projektu Ministerstwa Środowiska, w którym powstają Miejskie Plany Adaptacji do zmian klimatu dla 44 polskich miast. Pozwolą one miastom ograniczyć skutki takich ekstremalnych zjawisk pogodowych, jak: intensywne deszcze, fale upałów lub mrozów, susze czy powodzie. Powołany w Bytomiu zespół do opracowania miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu współpracuje z ekspertami z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. Zdaniem ekspertów w Bytomiu nie obserwuje się drastycznych zmian klimatu, jednak wzrosła liczba dni upalnych oraz liczba fal upałów.
W obrębie starego miasta i zabudowy historycznej występuje miejska wyspa ciepła. Wzrosła także liczba dni z opadami i burzami. Stwarza to problemy z odprowadzaniem wody deszczowej oraz uciążliwe zalania i podtopienia. Problemem jest również zła jakość powietrza. Analizy ekspertów wykazały, że w Bytomiu zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców są najbardziej narażone na negatywne skutki ekstremalnych zjawisk klimatycznych takich jak: maksymalne temperatury, fale upałów czy występowanie smogu. Szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze (65+) oraz przewlekle chore m.in. ze względu na wzrost ryzyka nasilenia się chorób układu krążenia i układu oddechowego.
Ponadto sektorami wrażliwymi są transport, gospodarka wodna oraz tereny zabudowy mieszkaniowej o wysokiej intensywności. Wśród proponowanych działań adaptacyjnych znalazły się więc działania zabezpieczające infrastrukturę miasta i budynki przed podtopieniami i powodzią oraz ekstremalnymi temperaturami, a także działania związane z dostosowaniem systemu komunikacji publicznej do skutków zmian klimatu.
Ważnym działaniem jest zapewnienie komfortu termicznego mieszkańcom Bytomia zarówno w przestrzeni publicznej, jak i w budynkach mieszkalnych. W propozycjach działań adaptacyjnych uwzględniono więc termoizolację budynków mieszkalnych, co nie tylko zmniejszy wydatki na ogrzewanie, ale też wpłynie na ograniczenie niskiej emisji.
Najlepiej czujemy się gdy temperatura wynosi ok. 20°C. Gdy wzrasta i przekracza 30°C zaczynamy odczuwać skutki upału – mówił dr Joachim Bronder, który kieruje pracami grupy ekspertów z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych współpracujących z Bytomiem. Mało zieleni i nagrzewanie się budynków, nawierzchni ulic i chodników w dużych miastach powoduje powstanie miejskiej wyspy ciepła. Różnica temperatur między powierzchnią w centrum miasta a powierzchnią na przedmieściach może dochodzić do około 8 stopni Celsjusza.
Dodatkowo na poziomie planistycznym zaproponowano wprowadzenie zapisów, które zapewnią ochronę istniejącym terenom zielonym. Konieczne jest również tworzenie nowych terenów zieleni. Betonowe powierzchnie stanowią zaporę dla wody, która zamiast wnikać w glebę i być pochłaniana przez zieleń, spływa bezpośrednio do kanalizacji. Marnujemy w ten sposób duże ilości wody. Zieleń poprawia retencję wód opadowych i komfort termiczny, a także walory estetyczne miasta.
Wśród propozycji działań adaptacyjnych znalazło się również wzmocnienie służb ratowniczych odpowiedzialnych za reagowanie w sytuacjach kryzysowych wywołanych zmianami klimatu – dodaje dr Joachim Bronder. Chodzi m.in. o modernizację i zakup nowoczesnego sprzętu, niezbędnego do przeciwdziałania i usuwania skutków klęsk żywiołowych. Szybsza i skuteczniejsza reakcja wszystkich służb odpowiedzialnych za reagowanie w chwili zagrożenia pozwoli na ograniczenie strat wynikających ze skutków wystąpienia deszczy nawalnych, burz czy silnych wiatrów.
Zaproponowano również pakiet działań edukacyjnych i informacyjnych, które powinny podnieść wiedzę i świadomość mieszkańców na temat negatywnych skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz niskiej emisji i sposobów jej ograniczania. Działania informacyjne powinny pokazać mieszkańcom dobre praktyki i zachęcić do ich stosowania. W trakcie dyskusji podkreślono konieczność, stworzenia sieci współpracy z innymi miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do wdrażania działań adaptacyjnych.
Ułatwi to m.in. budowę systemu ścieżek rowerowych czy przekaz informacji o zagrożeniach np. w środkach komunikacji publicznej. Zweryfikowane w trakcie warsztatów działania zostaną poddane analizom ekonomicznym w celu wyboru najbardziej efektywnych przedsięwzięć, które zostaną wpisane do Planu Adaptacji do zmian klimatu dla Bytomia. Plan Adaptacji powinien być gotowy pod koniec tego roku. Na warsztatach w Bytomiu oprócz specjalistów z Urzędu Miasta i ekspertów z IETU, obecni byli m.in. przedstawiciele Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego, Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów, Tramwajów Śląskich, Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej, firmy Tauron Polska Energia, a także Wydziału Zdrowia Publicznego, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zapraszamy do zapoznania się z materiałami na stronie internetowej: www.44mpa.pl.
Warsztaty zostały zorganizowane w ramach projektu Ministerstwa Środowiska, w którym powstają Miejskie Plany Adaptacji do zmian klimatu dla 44 polskich miast. Pozwolą one miastom ograniczyć skutki takich ekstremalnych zjawisk pogodowych, jak: intensywne deszcze, fale upałów lub mrozów, susze czy powodzie. Powołany w Bytomiu zespół do opracowania miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu współpracuje z ekspertami z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. Zdaniem ekspertów w Bytomiu nie obserwuje się drastycznych zmian klimatu, jednak wzrosła liczba dni upalnych oraz liczba fal upałów.
W obrębie starego miasta i zabudowy historycznej występuje miejska wyspa ciepła. Wzrosła także liczba dni z opadami i burzami. Stwarza to problemy z odprowadzaniem wody deszczowej oraz uciążliwe zalania i podtopienia. Problemem jest również zła jakość powietrza. Analizy ekspertów wykazały, że w Bytomiu zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców są najbardziej narażone na negatywne skutki ekstremalnych zjawisk klimatycznych takich jak: maksymalne temperatury, fale upałów czy występowanie smogu. Szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze (65+) oraz przewlekle chore m.in. ze względu na wzrost ryzyka nasilenia się chorób układu krążenia i układu oddechowego.
Ponadto sektorami wrażliwymi są transport, gospodarka wodna oraz tereny zabudowy mieszkaniowej o wysokiej intensywności. Wśród proponowanych działań adaptacyjnych znalazły się więc działania zabezpieczające infrastrukturę miasta i budynki przed podtopieniami i powodzią oraz ekstremalnymi temperaturami, a także działania związane z dostosowaniem systemu komunikacji publicznej do skutków zmian klimatu.
Ważnym działaniem jest zapewnienie komfortu termicznego mieszkańcom Bytomia zarówno w przestrzeni publicznej, jak i w budynkach mieszkalnych. W propozycjach działań adaptacyjnych uwzględniono więc termoizolację budynków mieszkalnych, co nie tylko zmniejszy wydatki na ogrzewanie, ale też wpłynie na ograniczenie niskiej emisji.
Najlepiej czujemy się gdy temperatura wynosi ok. 20°C. Gdy wzrasta i przekracza 30°C zaczynamy odczuwać skutki upału – mówił dr Joachim Bronder, który kieruje pracami grupy ekspertów z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych współpracujących z Bytomiem. Mało zieleni i nagrzewanie się budynków, nawierzchni ulic i chodników w dużych miastach powoduje powstanie miejskiej wyspy ciepła. Różnica temperatur między powierzchnią w centrum miasta a powierzchnią na przedmieściach może dochodzić do około 8 stopni Celsjusza.
Dodatkowo na poziomie planistycznym zaproponowano wprowadzenie zapisów, które zapewnią ochronę istniejącym terenom zielonym. Konieczne jest również tworzenie nowych terenów zieleni. Betonowe powierzchnie stanowią zaporę dla wody, która zamiast wnikać w glebę i być pochłaniana przez zieleń, spływa bezpośrednio do kanalizacji. Marnujemy w ten sposób duże ilości wody. Zieleń poprawia retencję wód opadowych i komfort termiczny, a także walory estetyczne miasta.
Wśród propozycji działań adaptacyjnych znalazło się również wzmocnienie służb ratowniczych odpowiedzialnych za reagowanie w sytuacjach kryzysowych wywołanych zmianami klimatu – dodaje dr Joachim Bronder. Chodzi m.in. o modernizację i zakup nowoczesnego sprzętu, niezbędnego do przeciwdziałania i usuwania skutków klęsk żywiołowych. Szybsza i skuteczniejsza reakcja wszystkich służb odpowiedzialnych za reagowanie w chwili zagrożenia pozwoli na ograniczenie strat wynikających ze skutków wystąpienia deszczy nawalnych, burz czy silnych wiatrów.
Zaproponowano również pakiet działań edukacyjnych i informacyjnych, które powinny podnieść wiedzę i świadomość mieszkańców na temat negatywnych skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz niskiej emisji i sposobów jej ograniczania. Działania informacyjne powinny pokazać mieszkańcom dobre praktyki i zachęcić do ich stosowania. W trakcie dyskusji podkreślono konieczność, stworzenia sieci współpracy z innymi miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do wdrażania działań adaptacyjnych.
Ułatwi to m.in. budowę systemu ścieżek rowerowych czy przekaz informacji o zagrożeniach np. w środkach komunikacji publicznej. Zweryfikowane w trakcie warsztatów działania zostaną poddane analizom ekonomicznym w celu wyboru najbardziej efektywnych przedsięwzięć, które zostaną wpisane do Planu Adaptacji do zmian klimatu dla Bytomia. Plan Adaptacji powinien być gotowy pod koniec tego roku. Na warsztatach w Bytomiu oprócz specjalistów z Urzędu Miasta i ekspertów z IETU, obecni byli m.in. przedstawiciele Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego, Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów, Tramwajów Śląskich, Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej, firmy Tauron Polska Energia, a także Wydziału Zdrowia Publicznego, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zapraszamy do zapoznania się z materiałami na stronie internetowej: www.44mpa.pl.
