Kalendarium

NABUCCO

W Operze Śląskiej spektakl ten zajmuje pozycję zaszczytną; jest jedną z wiodących oper w jej repertuarze. W Polsce zaszczyt odkrycia „Nabucca" przypadł właśnie Operze Śląskiej. To tutaj było ono wystawiane od dnia premiery z 1983 roku i przez lata nie schodziło nawet na jeden sezon z afisza! Oparta na przekazach biblijnych historia  dziejów narodu żydowskiego w niewoli babilońskiej, stała się jedną z najbardziej znanych i popularnych w historii gatunku. To młodzieńcze dzieło Verdiego oszałamiające rozmachem scen zbiorowych i porywających arii przyniosło mu sławę i postawiło w gronie najwybitniejszych kompozytorów  w historii muzyki klasycznej. Po raz pierwszy na scenie bytomskiego teatru "Nabucco" wystawiono w 1983 r. Nowa sceniczna realizacja opery Verdiego (premiera miała miejsce w maju 2007 r.) to wyjątkowy spektakl w reżyserii Laco Adamika i obowiązkowa „lektura muzyczna" dla wszystkich miłośników sztuki operowej!

AKT I

Na dziedzińcu świątyni jerozolimskiej lud błaga Boga o ratunek przed zbliżającą się armią babilońską, którą prowadzi król Nabuchodonozor. Hebrajczycy spodziewają się, że zakładniczką pokoju zostanie znajdująca się wśród nich Fenena, córka Nabucca. Uwolniła ona z niewoli babilońskiej młodego księcia Izmaela i wraz z nim uszła do Jerozolimy. Na czele zbrojnego oddziału babilońskiego wkracza na dziedziniec. Abigail – pierworodna, lecz nielegalna córka króla Babilonu. Ona także kocha Izmaela i teraz triumfuje, widząc swoją rywalkę, Fenenę, zdaną wraz z Izmaelem na jej łaskę. Pojawia się też Nabucco, grożąc śmiercią wszystkim Żydom. Nie słucha próśb Zachariasza i zamierza się mieczem na Fenenę. Szczęściem w ostatniej chwili osłania ją Izmael, zaś Nabucco poznawszy swą córkę, w porywie ojcowskiej czułości bierze ja w ramiona. Zarazem jednak przysięga ukarać srogo naród żydowski.

AKT II

Odsłona 1. Abigail nie posiada się z gniewu, że król na czas swojej nieobecności w Babilonie powierzył władze nie jej, lecz Fenenie. Gdy więc Arcykapłan Baala, oburzony życzliwością Feneny dla Żydów, proponuje Abigail królewską koronę, młoda dziewczyna podchwytuje te myśl z zachwytem. Postanawiają wspólnie rozpuścić z ludem wieść, że Nabucco zginął na wojnie, i wprowadzić Abigail na tron.

Odsłona 2. W innej części królewskiego pałacu stary Zachariasz modli się, aby Bóg oświecił jego umysł. Lud żydowski jest przekonany, że Izmael to zdrajca; jedynie Zachariasz i jego siostra Anna, wierzą w dobra wolę Izmaela i Feneny. Pałacowy sługa, Abdallo, wpada z wieścią o śmierci Nabucca. W ślad za nim wkracza Abigail wraz z Arcykapłanem Baala, pragnąc odebrać Fenenie królewską koronę. Wtem nieoczekiwanie pojawia się wśród zebranych Nabucco i wkłada koronę na swe skronie. Ogarnięty szałem, żąda, aby wszyscy oddali mu hołd jako bogu. Zachariasz nieustraszenie sprzeciwia się temu, a i córka Nabucca brutalnie nalega na oddanie mu czci boskiej, grom z niebios powala go na ziemię. Triumfująca Abigail stroi się w królewskie szaty.

AKT III

Odsłona 1. We wspaniałych wiszących ogrodach Babilonu Abigail jako władczyni zasiada na tronie. Arcykapłan uzyskuje od niej wyrok śmierci na Fenenę i wszystkich Żydów. Aby spowodować zagładę plemienia izraelskiego, Abigail wykorzystuje zręcznie słabość Nabucca, którego umysł uległ zamroczeniu. Kiedy jednak król dowiaduje się, że i Fenena ma ponieść śmierć, odmawia zatwierdzenia wyroku. Wówczas Abigail rozkazuje go uwięzić.

Odsłona 2. Żydzi siedzący nad wodami Babilonu skarżą się gorzko na swój los z dala od ukochanej ojczyzny. Zachariasz dodaje im otuchy i zaręcza, iż lew Judy w końcu odniesie zwycięstwo (chór Va pensiero).

AKT IV

Odsłona 1. Z głębokim smutkiem rozmyśla Nabucco o Fenenie, którą ujrzał przez okno prowadzoną na miejsce stracenia. W tej tragicznej chwili błaga o pomoc Jehowę, Boga Izraela. Obłęd ustępuje i Abdallo na rozkaz swego pana przynosi mu miecz.

Odsłona 2. U wejścia do świątyni Baala Arcykapłan oczekuje skazańców. Fenena, umocniona na duchu przez Zachariasza, żegna się ze światem. Zatem jednak Arcykapłan rozpoczął krwawą ofiarę, pojawia się groźny Nabucco. W tym momencie rozlatuje się na kawałki posąg Baala i rani śmiertelnie Abigail. Chcąc odkupić swe przewinienia, w ostatniej chwili życia prosi ona o połączenie małżeńskim węzłem Feneny z Izmaelem i umiera z imieniem Jehowy na ustach. Wzruszony Nabucco Wspaniałomyślnie darowuje wolność wszystkim Żydom, zaś Zachariasz intonuje pochwalny hymn na cześć potężnego Jehowy.

/Józef Kański – „Przewodnik operowy”/