Poznaliśmy laureatów tegorocznych "Górnośląskich kroszonek"
30 Marca 2019Zakończyła się jubileuszowa, 30. edycja konkursu „Górnośląskie kroszonki 2019”, organizowanego przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu. Wydarzenie z każdym rokiem cieszy się coraz większą popularnością. W sobotę, 30 marca ogłoszono wyniki oraz zainicjowano wystawę pokonkursową tegorocznych prac.
Podobnie jak w poprzednich latach wybór najlepszych prac nie było łatwym zadaniem dla jury, w składzie którego byli etnografowie oraz praktykujący kroszonkarze. Warto dodać, że w ubiegłorocznej edycji konkursu łącznie udział wzięło 47 uczestników, w tym 15 debiutantów, zaś w tegorocznej edycji zgłosiło się 43 uczestników, w tym 7 debiutantów – łącznie zgłosili 53 zestawy prac.
Wszystkie zgłoszone prace były oceniane w czterech kategoriach (według metod zdobienia): techniką rytowniczą (drapane), techniką batikową (pisane woskiem), innymi tradycyjnymi technikami (na przykład oklejane) i nowatorskimi technikami zdobienia. Głównymi kryteriami oceny prac są walory artystyczne i estetyczne oraz – w pierwszych trzech kategoriach – zachowanie tradycyjnych technik i wzorów zdobienia.
Tegorocznym laureatami konkursu zostali:
1. W kategorii zdobienia techniką rytowniczą przyznano 6 nagród i 3 wyróżnienia (w tym jedno za debiut). Laureatami dwóch równorzędnych I nagród w tej kategorii zostali Klaudia Swoboda i Szymon Dylus, dwie równorzędne II nagrody trafiły do Barbary Gonskiej i Leszka Jęczmyka, natomiast dwie równorzędne III nagrody dostali Katarzyna Gembalczyk i Małgorzata Drożdż. Wyróżnienia otrzymali: Regina Morcinek i Katarzyna Smółka, a wyróżnieniem za debiut doceniono Macieja Kłossowskiego.
2. W kategorii zdobienia techniką malowania woskiem znalazło się troje laureatów. I nagrodę otrzymała Izabella Terlecka-Synowiec, II – Teresa Drapała, a III – Barbara Bartosiewicz.
3. W kategorii innych technik tradycyjnych przyznano 3 nagrody. Laureatką I nagrody została Joanna Michalik, nie przyznano II nagrody, a dwie równorzędne III nagrody trafiły do Leokadii Miki i Olgi Palecznej.
4.Kategoria nowatorskich technik zdobienia to cztery laureatki: Barbara Berdyczko (I nagroda), II nagroda dla Anieli Jaworskiej i dwie równorzędne III nagrody dla Iwony Klecznar i Ewy Gawendy. Wyróżnione w tej kategorii zostały: Ewa Rucińska, Małgorzata Sznura oraz za debiut, Lidia Dudzik.
Oceny i wyboru najlepszych ze zgłoszonych prac dokonało jury w składzie: Joachim Orłowski – praktykujący kroszonkarz, Elżbieta Oficjalska – kierownik Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej, Robert Garstka – kulturoznawca (specjalista ds. etnologii, Regionalny Instytut Kultury w Katowicach), Anna Grabińska-Szczęśniak – etnograf (kierownik Działu Etnografii, Muzeum Górnośląskie), Urszula Mikoś – historyczka sztuki (Muzeum Górnośląskie).
Przypomnijmy, że pisanki w poszczególnych regionach otrzymały odmienne nazwy (wydmuszki, kraszanki, zaś na Śląsku nazywano je kroszonkami), utrwaliły się też różne tradycje ich zdobienia. Najstarszą na Słowiańszczyźnie jest technika batikowa, polegająca na nanoszeniu na jajko wzoru za pomocą gorącego wosku. Na Śląsku największą popularnością cieszy się zaś technika rytownicza – zabarwione jajko zdobi się, wydrapując na nim dekoracje. Pisanki okleja się ponadto rdzeniem sitowia, płatkami bzu, słomką bądź trawi kwasem.
Nad konkursem „Górnośląskie kroszonki” patronat objął prezydent Bytomia, Mariusz Wołosz.
Warto dodać, że wystawa pokonkursowa „Górnośląskie kroszonki 2019” jest jednym z wydarzeń w ramach Festiwalu Kultury Śląskiej „Ślonski szwong”. Przez prawie miesiąc – od 30 marca do 22 kwietnia 2019 roku – w Muzeum Górnośląskim będzie nam towarzyszyć 19 wydarzeń, w tym: wystawy, koncerty, kiermasz, spacery oraz warsztaty i zabawy rodzinne.
Więcej szczegółów TUTAJ
Podobnie jak w poprzednich latach wybór najlepszych prac nie było łatwym zadaniem dla jury, w składzie którego byli etnografowie oraz praktykujący kroszonkarze. Warto dodać, że w ubiegłorocznej edycji konkursu łącznie udział wzięło 47 uczestników, w tym 15 debiutantów, zaś w tegorocznej edycji zgłosiło się 43 uczestników, w tym 7 debiutantów – łącznie zgłosili 53 zestawy prac.
Wszystkie zgłoszone prace były oceniane w czterech kategoriach (według metod zdobienia): techniką rytowniczą (drapane), techniką batikową (pisane woskiem), innymi tradycyjnymi technikami (na przykład oklejane) i nowatorskimi technikami zdobienia. Głównymi kryteriami oceny prac są walory artystyczne i estetyczne oraz – w pierwszych trzech kategoriach – zachowanie tradycyjnych technik i wzorów zdobienia.
Tegorocznym laureatami konkursu zostali:
1. W kategorii zdobienia techniką rytowniczą przyznano 6 nagród i 3 wyróżnienia (w tym jedno za debiut). Laureatami dwóch równorzędnych I nagród w tej kategorii zostali Klaudia Swoboda i Szymon Dylus, dwie równorzędne II nagrody trafiły do Barbary Gonskiej i Leszka Jęczmyka, natomiast dwie równorzędne III nagrody dostali Katarzyna Gembalczyk i Małgorzata Drożdż. Wyróżnienia otrzymali: Regina Morcinek i Katarzyna Smółka, a wyróżnieniem za debiut doceniono Macieja Kłossowskiego.
2. W kategorii zdobienia techniką malowania woskiem znalazło się troje laureatów. I nagrodę otrzymała Izabella Terlecka-Synowiec, II – Teresa Drapała, a III – Barbara Bartosiewicz.
3. W kategorii innych technik tradycyjnych przyznano 3 nagrody. Laureatką I nagrody została Joanna Michalik, nie przyznano II nagrody, a dwie równorzędne III nagrody trafiły do Leokadii Miki i Olgi Palecznej.
4.Kategoria nowatorskich technik zdobienia to cztery laureatki: Barbara Berdyczko (I nagroda), II nagroda dla Anieli Jaworskiej i dwie równorzędne III nagrody dla Iwony Klecznar i Ewy Gawendy. Wyróżnione w tej kategorii zostały: Ewa Rucińska, Małgorzata Sznura oraz za debiut, Lidia Dudzik.
Oceny i wyboru najlepszych ze zgłoszonych prac dokonało jury w składzie: Joachim Orłowski – praktykujący kroszonkarz, Elżbieta Oficjalska – kierownik Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej, Robert Garstka – kulturoznawca (specjalista ds. etnologii, Regionalny Instytut Kultury w Katowicach), Anna Grabińska-Szczęśniak – etnograf (kierownik Działu Etnografii, Muzeum Górnośląskie), Urszula Mikoś – historyczka sztuki (Muzeum Górnośląskie).
Przypomnijmy, że pisanki w poszczególnych regionach otrzymały odmienne nazwy (wydmuszki, kraszanki, zaś na Śląsku nazywano je kroszonkami), utrwaliły się też różne tradycje ich zdobienia. Najstarszą na Słowiańszczyźnie jest technika batikowa, polegająca na nanoszeniu na jajko wzoru za pomocą gorącego wosku. Na Śląsku największą popularnością cieszy się zaś technika rytownicza – zabarwione jajko zdobi się, wydrapując na nim dekoracje. Pisanki okleja się ponadto rdzeniem sitowia, płatkami bzu, słomką bądź trawi kwasem.
Nad konkursem „Górnośląskie kroszonki” patronat objął prezydent Bytomia, Mariusz Wołosz.
Warto dodać, że wystawa pokonkursowa „Górnośląskie kroszonki 2019” jest jednym z wydarzeń w ramach Festiwalu Kultury Śląskiej „Ślonski szwong”. Przez prawie miesiąc – od 30 marca do 22 kwietnia 2019 roku – w Muzeum Górnośląskim będzie nam towarzyszyć 19 wydarzeń, w tym: wystawy, koncerty, kiermasz, spacery oraz warsztaty i zabawy rodzinne.
Więcej szczegółów TUTAJ
