By pomoc nie demoralizowała
16 Lipca 2018
Jak motywować wykluczonych społecznie, by chcieli zmienić swoje życie? O tym opowiadał Mariusz Andrukiewicz, prezes Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” w trakcie wizyty studyjnej przedstawicieli Bytomia w Cieszynie.
Mariusz Andrukiewicz ma ponad 20-letnie doświadczenie w tej dziedzinie. Zaczynał od stowarzyszenia, dziś kieruje przedsiębiorstwem społecznym, które pomaga osobom wykluczonym wrócić na rynek pracy, sprzedaje usługi i popularne zagranicą gadżety dla firm.
W 1996 roku wraz ze znajomymi (pedagogami, psychologami, terapeutami, pracownikami socjalnymi, prawnikami) złożył stowarzyszenie. Rok później przy współpracy z gminą i holenderskimi fundacjami uruchomił pierwszy, całodobowy ośrodek - Centrum Profilaktyki Edukacji i Terapii „Kontakt”. W 1999 roku w ramach programu Rządu RP i ONZ stowarzyszenie uruchomiło kolejne miejsce - Hostel dla kobiet i dzieci, ofiar przemocy i innych przestępstw „Przeciw Przemocy - Wyrównać Szanse".
Kilkanaście lat temu towarzyszenie założyło pierwsze w Cieszynie miejsca schronienia i edukacji dla osób bezdomnych - Centrum Edukacji Socjalnej wraz z dwoma Domami Wspólnoty. W skład prowadzonych przez Stowarzyszenie ośrodków wchodzą jeszcze: Dom Matki i Dziecka, Młodzieżowy Klub „Graciarnia" oraz Centrum Wolontariatu.
W 2007 roku powołano do życia Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem", która prowadzi w Cieszynie przedsiębiorstwo socjalno-edukacyjne dla osób bezrobotnych, bezdomnych, niepełnosprawnych. Oferuje ono usługi stolarskie, ślusarskie, pralnicze, gastronomiczne i szkoleniowe.
Jednak jest coś, co wyróżnia „Być Razem” na rynku. To marka WellDone. Zabawne prezenty z drewna i filcu – szachy, podkładki pod filiżanki, stojaki na wino, wieszaki na ubranie, a nawet biżuteria. Pomysł okazał się trafiony. Produkty WeelDone kupują duże, międzynarodowe koncerny, a marka otrzymuje nagrody i dotacje na tworzenie kolejnych produktów. Pionierska na polskim rynku idea uzyskała wsparcie Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (United Nations Development Programme).
Założeniem Mariusza Andrukiewicza jest, by jego działanie było efektywne. Wzoruje się na duńskiej Szkole Kofoeda (jej założyciel w 1928 roku wychodził z założenia, że niewłaściwe pomaganie demoralizuje. W swojej szkole wprowadził metody aktywizujące, ponieważ nie chciał, aby bezrobotni przyzwyczajali się do dostawania pieniędzy i przyjmowali postawę roszczeniową. Osoby bezrobotne mogły otrzymać jedzenie dopiero wtedy, gdy wykonały jakąś nawet niewielką aktywność np. dbanie o ubranie. Kofoed, który sam był kiedyś bezrobotnym wiedział, że zła pomoc może spowodować więcej szkody niż pożytku).
Dwudziestoletnia działalność stowarzyszenia jest dostrzegana i nagradzana. Zarówno Stowarzyszenie jak i Fundacja zostały utytułowane wieloma różnymi nagrodami, jest jednak jedna, z której „Być Razem” jest dumne szczególnie. To prestiżowa nagroda TOTUS 2009 przyznawana instytucjom oraz osobom, których działalność w sposób wybitny przyczynia się do podkreślenia wartości człowieka.
W trakcie wizyty studyjnej przedstawiciele Bytomia zapoznali się też m.in. z działalnością stowarzyszenia OFKA. Założyło je kilka lat temu 6 bezrobotnych kobiet, które podjęły się prowadzenia małego hotelu, letniej kawiarenki oraz biura eventowego. Wszystko to mieści się w malowniczej scenerii Pałacu Myśliwskiego na Wzgórzu Zamkowym w Cieszynie.
Inną ciekawą organizacją pozarządową z Cieszyna jest Spółdzielnia Socjalna Parostatek. To grupa młodych ludzi nastawionych na edukację ekologiczną. Niegdyś postrzegani byli jako lokalny Greenpeace, dziś nie tylko edukują, ale zarabiają ekologii. W całym kraju montują elementy Żywej Architektury - konstrukcje z żywej wierzby (altany, pergole, płoty, labirynty, zabudowa placu zabaw). Prowadzą też warsztaty plecenia wikliny.
Wizyta studyjna przedstawicieli Bytomia w Cieszynie była elementem projektu pilotażowego rewitalizacji „Bytom od nowa. Innowacyjne projekty mieszkaniowe i rozwój inicjatyw społecznych”, moduł: „Wzmocnienie zdolności instytucjonalnej miasta do przeprowadzania działań rewitalizacyjnych”.
