Historyzm

Historyzm, będący naśladownictwem dawnych, minionych form architektonicznych, dotarł do Bytomia w dojrzałej wersji, opartej na badaniach naukowych XIX wieku. Stąd znaczna część bytomskich budowli neostylowych (neoromanizm, neogotyk, neorenesans itd.) tworzona była w oparciu o określone kanony oraz gotowe wzorniki i zachowuje jednorodność stylową. W wielu wypadkach dotyczy to także wystroju wnętrz. Czasem, mniej lub bardziej świadomie, mieszano elementy pochodzące z różnych stylów, uzyskując w rezultacie niejednokrotnie bardzo malowniczy eklektyzm.

Najciekawsze obiekty historyzmu:

neoromański kościół pw. św. Jacka wzorowany na katedrze w Limburgu (M. Giemsa, 1911 r.) - ul. Matejki 1,
neogotycki kościół pw. Trójcy Świętej, nawiązujący do późnego gotyku (P. Jackisch, 1886 r.) - ul. Kwietniewskiego 1,
neogotycki gmach gimnazjum klasycznego, aktualnie szkoła muzyczna (P. Jackisch, 1870 r.) - ul. Moniuszki 17,
neogotycki budynek konwiktu, obecnie Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych (P. Jackisch, 1900 r.) - al. Legionów 2,
neorenesansowy gmach Sądu Rejonowego i jego krużgankowy dziedziniec nakryty świetlikiem (J. Heise, 1894 r.) - ul. Piekarska 1,
neorenesansowe kamienice przy ul. Sądowej (lata 70. i 80. XIX wieku),
neorenesansowa willa Kapsta – obecnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (E. Würtemberg, 1886 r.) - ul. Sądowa 8,
neorenesansowy gmach Poczty Głównej (K. Fischer, 1908 r.) - ul. Piekarska 6,
neobarokowy kościół pw. Bożego Ciała (T. Ehl, 1917 r.) - ul. Kasztanowa 3 w Miechowicach,
neoklasycystyczny gmach teatru miejskiego – obecnie Opera Śląska (A. Böhm, 1901 r.) - ul. Moniuszki 21,
eklektyczny gmach starostwa powiatowego, obecnie Muzeum Górnośląskie (W. Kern, 1899 r.) - ul. Korfantego 34.